ARMARRI GOTIKOAK ELORRION

XVI. mendera arte iraun zuten, eta oso bakunak dira: oro har, behe-erliebean daude landuta, eta pabilioi bakarra dute. Horrelako adibide gutxi daude Elorrion, eta haien edukiak ez dauka zerikusirik abizenekin: horietako bat Kanpokaleko atarikoa da (antzinako harresiko irteerako atea). Errege-erregina katolikoen lurralde-armarria da. Beste biak Goiko-errotakoak dira, eta merkatari baten merkataritza-markak dituzte.

ELORRIOKO ARMARRI ERRENAZENTISTAK

Oraindik ere, apaindurarik gabekoak dira, nahiz eta ohikoagoa izan irtengune handixeagoa edukitzea eta haien egitura edo zatiketa korapilatzen hastea, zenbait pabilioi edo kuartel jartzeko. Horrez gain, haien ingerada edo forma are landuagoak dira.

Horrelako armarrien adibidea Esteibarkoa da, eta Esteibar Arauna Jauregiko fatxadan dago (Urarka kalean, gaur egungo Maria Bitartekoa ikastetxean), ortura begira. Bestetik, Berrio-Otxoa kaleko Urkizu dorreko alboko fatxadakoa ere badugu.

ARMARRI BARROKOAK ELORRION

XVII. mendetik aurrera garatu ziren, Elorrioko heraldikaren urrezko garaian. Hiribilduko jauregietako ugarienak eta adierazgarrienak dira eta eraikin arranditsu bezain monumentaletan daudenez, bertako jabeen oparotasunaren erakusgarri dira.
Batez ere, markoko elementuen aberastasuna eta ugaritasuna nabarmentzen dira. Izan ere, erliebe handiz landuta daudenez, itxura monumentala dute: luma-mototsak dituzten kasketak, lanbrekinak (alboetatik erortzen diren akanto-zurtoin kizkurrak), oihal esekiak, leloak, maskaroiak edo lehoiak, umeak, aingeruak, sirenak edo uhandreak izan ohi diren irudi eusleak.
Kuartel bakarra eduki dezakete. Halakoetan, jatorrizko oinetxeko armarri primitiboaren erreplika izan daitezke (Arespakotxaga), edo zenbait kuartel dituzten zatiketak erakutsi ditzakete (Arespakotxaga-Andueza edo Arespakotxaga-Azkarraga), familiako adarretan ahaidetutako leinuen abizenak hartzeko.